ağızsıllaşma

ağızsıllaşma İng. oralisation

Geniz seslerinin ağız seslerine dönüşmesi olayı. Boğumlanma özelliği bakımından aynı zamanda birer geniz sesi niteliği taşıyan n ve ñ ünsüzleri ile, benzeşme yolu ile sonradan genizsilleşmiş olan bazı ünsüzlerin doğrudan doğruya veya yeni ses değişmeleri ile ayrışıma uğrayarak ñ (n) > g, ğ, y şekillerinde bir ağız sesine dönüşmesi. Bu olay bugünkü yazı dilimizden çok, Anadolu ağızlarında ve tarihî dönem yazı dillerinde görülmektedir. Köktürk metinlerindeki ñ>g değişimi bunun tipik bir örneğidir: bardıñ>bardıg (vardın), bardıñız>bardıgız «vardınız», körtüñ>körtüg «gördün», bodunıñ>bodunıg «milletin»; Karayim lehçesinde: atañ>atey «baban», barsañ>barsey «varırsan», Anadolu ağızlarında: añlamak>añnamak> ağnamak «anlamak», soñra>soñna>soğna, «sonra», oña>oğa «ona», hammal>hambal. (Zeynep Korkmaz, Nevşehir ve yöresi Ağızları, s. 91) vb.


ağızsıllaşma, 12 karakter ile yazılır. Ayrıca, a harfi ile başlar, a harfi ile biter. Tüm karakter dağılımı ise, 'a', 'ğ', 'ı', 'z', 's', 'ı', 'l', 'l', 'a', 'ş', 'm', 'a', şeklindedir.
ağızsıllaşma kelimesinin tersten yazılışı amşallıszığa diziliminde gösterilir.