tümce

a. db. Cümle: “Her şey bütün bağlantılarıyla anlaşılmadan o tek tümceyi çevirtmek istemiyordu.” -A. Ağaoğlu.

bk. söylem

Yalın cümlelere tümce ( BAĞIMSIZ TÜMCE Pr. indépendante ) denildiği gibi karmaşık cümleleri meydana getiren ve tam birer düşüne anlatan söz öbekleri de tümce admı alır. Ayrıca uyrumlu ( bk. Uyrumlu ) bir tümcesi bulunan tümceye BAŞTÜMCE ( Pr. principale ou subordonnée ) denir: Akşam olduğu için ( UYRUMLU veya BAĞIMLI TÜMCE /Pr. dépendante/ ) ben eve gidiyorum ( Baştümce ). Baştümce bazı dillerde en çoğu cümlenin bag tarafında bulunduğu için buna ÖN TÜMCE ( Pr. antérieure, antécédente ), ötekine de ART TÜMCE ( Pr. postérieure ou conséquente ) dendiği vardır.Şarth cümlelerde uyrumluya ŞART KOŞUCU veya ŞARTLIYAN ( Conditionnante ou conditionnelle ), öbürüne de ŞARTLANAN ( Conditionnée ) denir. Uyrumlu tümceler baştümceye bir bağlaç veya bir ilgilik ile bağlı olduklarına göre BAĞLAÇLI ( Conjonctive ou con-jonctionnelle ) ve İLGİLİKLİ ( Relative ) adını alırlar; tümcedeki fiilin gramatikal şeklinegöre de MASTARLI ( Infinitive ), ORTAÇ LI ( Participale ) çeşitleri de vardır. Bundan başka cümle içindeki ADLIK ( Substantive: Onun söylediklerini ben biliyorum ), SIFATLK ( Adjective: Onun söylediği fikirler ), ZARFLIK ( Adverbiale: O söyledikte ), SEBEPLİK ( Causale : O söylediği için ), ÖLÇÜŞTÜRMELÎ ( Comparative: Onun söylediği kadar ), AMAÇLIK ( Finale: Onu söylemesi için ), SONUÇLU ( Consécutive: Onu söyletinceye kadar zorladılar ), ŞARTLIYAN ( Conditionnelle: O söylerse ), BIRAKIMLI ( Consessive: O söylerse de ), YEREL ( Locale: O söylediği yerde ) ve İÇ TÜMCE ( incidente ou incise: Arkadaşımız, Allahselâmet versin, hoş adamdır ) durumunda da olurlar. bk. Tümleyici tümce.

(Derleme.. hükümleme) Bir yargı bildirmek üzere tek başına çekimli bir eylem veya çekimli bir eylemle birlikte kullanılan sözcük dizisi: Gel; Tren geçiyor; Ali sinemaya gitmeyecek; Ahmet'in yazdığı kitap birincilik kozanmış; insan kendi memleketinden uzaklaşıp da böyle başka ırklarla meskûn ayrı isimli yerlere gitti mi, bilmediği, görmediği acayip vakalarla karşılaşmak, birtakım sergüzeştler geçirmek ister vb.

Küme halinde.

tümce için benzer kelimeler

tümce, 5 karakter ile yazılır. Ayrıca, t harfi ile başlar, e harfi ile biter. Tüm karakter dağılımı ise, 't', 'ü', 'm', 'c', 'e', şeklindedir.
tümce kelimesinin tersten yazılışı ecmüt diziliminde gösterilir.