ünlü değişimi
Ünlülerin ünlülere veya ünsüzlerin ünlülere yaptığı etki sonucunda bir ünlünün nitelik değiştirmesi olayı. Ünlülerin birbirine etkisine veya daha başka nedenlere bağlanan ünlü değişimi, ünlü uyumu; ünsüzlerin ünlülere etkisinden doğan ünlü değişimi, ünlü incelmesi, ünlü kalınlaşması, ünlü daralması, ünlü genişlemesi, ünlü yuvarlaklaşması veya ünlü düzleşmesi biçiminde (bunlara bk.) kendini gösterir. Genellikle ağızlarda görülür: kayış > geyiş, çocuk > çöcük, buz > büz, bıldır > bildir, «geçen yıl», beğen-> ban-,köle > kole; az > ız, ağaç / ıgaç, çağır-> çığır-, alınca > alıncı, koy-> guy-, ova > uva, cep > cöp, bebek > böbek, çekirge > çökürge, fırsat > fursat, müddet > middet vb. Türkçedeki ünlü değişimlerinin Almanca Bruder «erkek kardeş», Brüder «erkek kardeşler», İng. man «adam», men «adamlar» örneklerinde görüldüğü gibi anlama etkisi yoktur.
ünlü değişimi
Azerbaycan Türkçesi: säs däyişmäsi; Türkmen Türkçesi: çekimlinin üytgemegi (başgaçekimlää övrülmegi; Gagauz Türkçesi: vokal dönmesi ~ vokal diişimi ~ vokal düşmesi;Özbek Türkçesi: unliniň ozgarişi; Uygur Türkçesi: sozuq tavuşnin özgirişi; Tatar Türkçesi: suzıqlarnıňüzgärüwe; Başkurt Türkçesi: huzınqınıň üzgäreşe; Kmk: sozuk awaznı almaşınıwu;Krç.-Malk.: açık tawuşnu türleniwü; Nogay Türkçesi: sozıktıň awısuwı ~ sozıktıňözgelenüwî; Kazak Türkçesi: dawıstınıň özgerüwi; Kırgız Türkçesi: ündüünün özgörüşü; Alt::ündü tabıştıň kubuları; Hakas Türkçesi: ünnîglernîň alızii; Tuva Türkçesi: a'jık ünner solçulgazı;Rusça: izmeneniye glasnogo
ünlü değişimi için benzer kelimeler
ünlü değişimi, 13 karakter ile yazılır. Ayrıca,
ü harfi ile başlar, i harfi ile biter. Tüm karakter dağılımı ise,
'ü', 'n', 'l', 'ü', ' ', 'd', 'e', 'ğ', 'i', 'ş', 'i', 'm', 'i', şeklindedir.
ünlü değişimi kelimesinin tersten yazılışı imişiğed ülnü diziliminde gösterilir.