dolaylı tümleç

a. db. Fiilin anlamını bütünleyen ve yönelme, kalma, çıkma durumlarından birinde bulunan veya edat alan tümleç: Çocuklar eve geldi.

bk. Fiil tümleci.

(Derleme.. dolaylı tamamlayıcı, yer tamamlayıcısı, dolaylı nesne) Eylemin anlamını tümleyen ve yönelme, kalma, çıkma durumlarından birinde bulunan veya ilgeç alan tümleç: Çocuklar eve geldi; Bu haksızlığa dayanılır mı? ; Okulun bahçesine çam ağaçları dikildi; Çocuklar evde kaldı; Başımın üstünde yeriniz var; Dün Ali'nin evinde toplantı vardı; Bugünkü Birleşmiş Milletler toplantısından önemli haberler bekleniyor; Çocuklar evden uzaklaştılar ; Bu konuyu çeşitli yönlerden açıklayınız; Adam gibi otur; Bu plağı sizin için çalıyorum; Ali hastalığından dolayı okula gelememiş örneklerinde olduğu gibi.

Cümlede yüklemin anlamını çeşitli yönlerden tamamlayan ve kesinleştiren; bulunma, yönelme ve çıkma durumu eklerinden biriyle veya bir edatla birlikte bulunan yalın veya grup durumundaki adın cümle bilgisindeki adlandırılışı. Başka bir anlatımla, bulunma, çıkma ve yönelme durumu ekleri veya bir edat almış bulunan tümleç türü: Evde oturmak, bahçeye çıkmak, yoldan geçmek, gönlüne göre düzenlemek gibi. Daha geniş kasamlı sözlerde: Otobüs tekrar yokuş tırmanmaya başladığı için yavaşlamıştı; Doktor, hayatında ilk olarak beğenilmekten, benimsenmekten, hele hele deli gibi arzuladığı sevilmekten hoşlanmamış, gurur duymamış, aksine hüzünlenmişti. (T. Buğra. Yalnızlar, s. 231). Geçmişte iyice tecrübesi vardır (A.H. Tanpınar, Yaşadığım Gibi, s. 280). Memleket içinde ve kendi kazançlarımızla yetiştiler (göst.e. s. 379). Nihad masanın üstünden kibriti alarak ayağa kalktı (P. Safa, Mahşer, s. 69). Mum ışığında başladığım yazıyı lüks ışığında devam ettirdim ve elektrik ışığında bitirdim (A.N. Asya, Ayın Aynasında, . 72) vb.

dolaylı tümleç için benzer kelimeler

dolaylı tümleç, 14 karakter ile yazılır. Ayrıca, d harfi ile başlar, ç harfi ile biter. Tüm karakter dağılımı ise, 'd', 'o', 'l', 'a', 'y', 'l', 'ı', ' ', 't', 'ü', 'm', 'l', 'e', 'ç', şeklindedir.
dolaylı tümleç kelimesinin tersten yazılışı çelmüt ılyalod diziliminde gösterilir.