ara zamanlar

ara zamanlar

Çekimli fiillerde iki ana zaman arasında kalan ve gösterdiği ana zamana göreceli olarak daha yakın veya daha uzak olan zaman kesiti veya kesitleri. Geçmiş zamanın “yakın geçmiş”, “uzak geçmiş” gelecek zamanın “yakın gelecek”, “uzak gelecek” ara zamanlarının bulunması gibi. Türkiye Türkçesinde aldı, getir-di örneklerindeki, -DI / -DU ekiyle kurulan geçmiş zaman genellikle yakın geçmişi karşıladığı hâlde; al-mış, getir-miş örneklerinde yer alan -mış’lı duyulan geçmiş zaman, daha uzak bir geçmişi de karşılamaktadır. Aynı zaman dilimi içindeki bir ara zaman kesitinin yakın veya uzağı göstermesi, yanındaki yönlendirici zarflar ile de ayarlanır. Nitekim, çocuklarımız şimdi geldi örneğinde tam bir yakın geçmiş söz konusu iken, bu hikâyeyi geçen yıl da dinledim (veya dinlemiştim) cümlesinde, uzak geçmiş zaman söz konusudur. Bunun gibi Kazak lehçesinde bardık “vardık” yakın geçmişi gösterirken, -gAn eki ile kurulan bar-gan-bız şekli daha eski bir geçmişi karşılamaktadır. Ara zaman örneklerine yer yer eski metinlerimizde de rastlanır. Kutadgu Bilig’deki yime yakşı aymış bilgili bügü / tükel bolsa ni‘met bulmaz yigü (R.R. Arat, 1047) “bilgili, akıllı kimse yine iyi söylemiş. Nimet tam olursa insanın ömrü tükenir, demiş” beytindeki ay-mış fiili uzak geçmişteki bir olayın hikâyesidir. Yine Kutadgu Bilig’de al-gay, ol-gay, sözle-gey çekimli fiilleri olağan gelecek zamanı gösterdiği hâlde, -gAlI eki ile kurulan al-galı “almak üzeredir”, kal-galı “kalmak üzeredir” gibi biçimler, gerçekleşmek üzere olan bir oluş ve kılışı, yani yakın geleceği karşılarlar.


ara zamanlar için benzer kelimeler


ara zamanlar, 12 karakter ile yazılır. Ayrıca, a harfi ile başlar, r harfi ile biter. Tüm karakter dağılımı ise, 'a', 'r', 'a', ' ', 'z', 'a', 'm', 'a', 'n', 'l', 'a', 'r', şeklindedir.
ara zamanlar kelimesinin tersten yazılışı ralnamaz ara diziliminde gösterilir.